CISSY VAN MARXVELDT
EEN
KORTE KARAKTERISTIEK VAN
HAAR WERK VAN DE HAND VAN
EMMY BELINFANTE-BELINFANTE
Reclamebijlage van uitgever Valkhoff (ca. 1932)
Cissy van Marxveldt is onder de Nederlandsche schrijfsters voor meisjes
wel de meest bekende en . . . . geliefde.
Van haar hand verscheen een reeks boeken, welke een voor Nederland
waarlijk enorm aantal herdrukken
beleefden.
Haar eerste boek, "Game and Set", dat naderhand onder den titel
"Vriendinnen" verscheen, had het gewone
succes van een aardig geschreven meisjesboek.
Maar "Joop ter Heul", het
boek, dat ieder Hollandsch meisje
kent, luidde eigenlijk een nieuw tijdperk in, wat betreft de lectuur voor
het al wat oudere meisje. ..
Deze Joop, dit
kostelijk natuurkind, vol dwaze invallen, die ons het eene oogenblik een
lachkramp bezorgt, om ons in het volgend moment te ontroeren, heeft Cissy van Marxveldt in één slag gemaakt
tot de uitverkoren schriifster van
Neêrland's bakvisschen.
Wat geeft het al of in paedagogische kringen kreten van verontwaardiging
opgingen over den funesten invloed,
die van dit levens-tintelende boek zou uitgaan.
De meisjes lazen het stuk en de moeders amuseerden er zich uitermate mee.
En Cissy van Marxveldt liet den
storm rustig over haar ondeugende bol gaan en schreef "Joop ter Heul's
Problemen".
En dit vervolg, in even leutig en stijl gehouden, vol van de dolste
tooneeltjes, met altijd weer de rake
tegenstelling Joop-Julie, beleefde hetzelfde overweldigend succes en er
daalde een regen van smeekbrieven op
Cissy neer, waarin steeds maar aangedrongen werd op een vervolg. En ze
schreef achtereenvolgens "Joop van
Dil-Ter Heul" en "Joop en haar Jongen". Joop als getrouwde vrouw. Gaan we
niet steeds meer van haar houden?
Is ze niet kosteliik in al haar onberekenbare grillen, overmoed,
sentiment, kwasi-onverschilligheid, goedheid van
harte en eerliikheid?
Vergeven we haar niet van harte gaarne alle dwaasheden, die het getrouwde
veulen verder voeren, dan ze zelf
wil?
In "Joop en haar Jongen" komt dan alle teederheid tot uiting, die de
onbesuisde Joop, ondanks al hoor
kwajongensstreken, toch in hooge mate bezit en die we al in haar vermoeden
als ze nog de H.B.S.-vlegel is. Zoo
b.v. in kleine, treffende momentjes met haar vader of Juffrouw Wijers.
Maar aan het slot vertelt Cissy haar Hollandsche en Overzeesche
vriendinnen, hoe ze een dikke streep onder Joop's lotgevallen heeft gezet en ze laat zich tot geen vervolg meer
vermurwen.
Dan verschijnt "De Kingfordschool" en ook hierin weer een troepje
allergezelligste meisjes, nu geen H.B.S.
bakvisschen, maar jeugdige leeraressen en leerlingen van een Typewriter
School.
En evenals in hoor vorige boeken treft ook hierin weer de geestige
dialoog, die is als het sproedelen van een
goede flesch Champagne.
"De Stormers". Steeds rijper wordt Cissy's werk, raker nog haar typeringen"
Judith Stormer is ten voelen uit
geteekend. En is ook dit boek vol van kostelijken humor, er is een
ernstiger ondergrond in en Juutekind's strijd
wordt er zóó echt in beschreven, dat we dien ten volle met haar meeleven.
Babs uit "Kwikzilver".
Is ze niet als een kameleon? Als April - als - de Hollandsche barometer?
Heerlijke, onbezonnen, grillige, dappere
Babs! Kind kind van stemmingen, vrouw van daden!
"Rekel" brengt ons van een deftig landgoed naar een van die echt Engelsche
kostscholen, waarvan de bakvisschen
nooit genoeg kunnen hooren.
En dan komen er vier kleine boekskes, t.w. "Het Nieuwe Begin", "Het
Hoogfatsoen van Herr Feuer",
"Herinneringen" en "Caprices".
Bij drie ervan krijgen we een nieuwe Cissy te zien.
Is "Herr Feuer" zum totlachen en doorspekt met een soort Uiltjes-Duitsch,
dat allervermakelijkst aandoet, in de
drie andere boekjes is teerheid, een weemoed vaak, die ons een andere
visie geeft op Cissy's werk.
Zooals we in Grock, den grooten humorist, plots een ondergrond van
sentiment en weemoed voelen, even zoo
verrast het ons ditzelfde te ontmoeten in Cissy van Marxveldt's werk voor
de grooteren.
"Zomerzotheid".
In dit boek viert de grol hoogtij. Het is gelezen door
jong èn oud en op de ziekenzalen heeft het
een ongekende vreugde gebracht. De herstellende patienten hebben zich
gekoesterd in dit bad van zon en
vreugde, van klaterende jool. Op geestige wijze is er tevens een in
spanning houdende intrige doorheen gewerkt.
"De louteringkuur".
Ook hierin kostelijke vondsten en - in welk boek van Cissy is dit niet - gezonde humor, maar
toch is het meer caricaturaal en om "de schoonheid" en Pa en Ma Londerman,
dit kostelijk stel caricaturen, is
eenvoudig gebruld.
"De Arcadia" is de pittige beschrijving van een
pleziertocht op de "Gelria" van Amsterdam
naar Spitsbergen, waardoorheen een aardig romannetje geweven is.
En dan staat in al haar frissche bekoorlijkheid en jeugdige overmoed
"Marijke" voor ons.
Het milieu waarin Marijke leeft, is wel heel warm en echt weergegeven en
de vier zusters Bovenkamp, allen zoo
verschillend van aard, zijn uitermate fijntjes getypeerd.
Wanneer Cissy een type heeft gevonden, dat haar spotlust opwekte, dan is
ze in haar element en zoo is Pa Stern
van
een ongeloofelijke grappigheid geworden.
"Confetti", Dit is het boek, dat Cissy en ik samen hebben geschreven.
Het is eigenlijk een antwoord op alle brieven, die we in den loop der
jaren van onze lezeressen kregen en we
hebben hen verteld uit ons leven en Cis heeft er een getrouw relaas van
haar eerste vliegtocht gegeven.
Er is ernst en luim in, het boek heet succes en laat me het mogen zeggen,
het was een allerprettigste
samenwerking.
En nu zijn we aan "Puck van Holten" gekomen, het boek, dat geschreven is
met de bedoeling, er een vervolg van
te maken.
In dit boek treft ons een nieuw geluid.
We ontwaren hierin plotseling, dat we Cissy's groot schrijf-talent nog
niet ten volle kenden.
De heldin, Puck van Holten, is een sterke figuur en wijkt geheel af van de
dartele kobolden of grillige, geestige
vrouwtjes,. die Cissy meestal ten tooneele voerde.
Deze Puck is een raspaardje, een, dat volbrengt, wat in haar fier hoofdje
opkomt.
En gemakkelijk heeft ze het niet!
Voortreffelijk is de strijd weergegeven, die het meisje te voeren heeft,
als ze zóó uit haar onbezorgd leventje van
verwend eenig kind op een klein dorp, eigenlijk als Manusje van alles
terecht komt in een doktersgezin in
Engeland, waarvan de vrouw des huizes, een egoïstisch, akelig verwend
luxe-vrouwtje, haar het leven bijna
ondragelijk maakt.
Maar Puck heeft dit zelf verkozen, tegen alle raadgevingen van thuis in en
haar trotsch verzet zich tegen een
weinig roemrijken aftocht.
En er is toch Millicent, de allerliefste, maar tot in den grond verwende
baby, die Puck af en toe tot wanhoop
brengt maar waaraan heel haar hart zich gaat hechten.
Dit nieuwe boek van Cissy van Marxveldt is verschenen in een tijd, waarin
onze grootere meisjes méér
verlangen, dan alleen maar te lezen van flirt en jool.
Hoe zullen ze Puck's nooden meeleven. Voor menig meisje ligt er een les in
verscholen, die haar slechts ten
goede kan komen.
Maar Cis moest Cis niet zijn, als er geen dosis humor onder alle ernst
verscholen lag en menig koddig tafereeltje
voert ons weer weg van onze dagelijksche zorgen en brengt ons den humor
dien we zoozeer noodig hebben in
ons leven. En daarvoor zijn we hoor dankbaar.
Want, in een tijd, waarin ieder te kampen heeft met een zekeren druk, zijn
háár boeken, die van een glanzende
zonnigheid getuigen, een ware weldaad. |