CISSY VAN MARXVELDT
EEN KORTE
KARAKTERISTIEK VAN
HAAR WERK VAN DE HAND VAN
EMMY BELINFANTE-BELINFANTE
Reclamebijlage van uitgever Valkhoff (ca. 1932)
Cissy van Marxveldt is onder de Nederlandsche
schrijfsters voor meisjes wel de meest bekende en . . .
. geliefde. Van haar hand verscheen een reeks boeken, welke een voor
Nederland waarlijk enorm aantal herdrukken beleefden.
Haar eerste boek, "Game and Set",
dat naderhand onder den titel "Vriendinnen" verscheen,
had het gewone succes van een aardig geschreven
meisjesboek.
Maar "Joop ter Heul",
het boek, dat ieder Hollandsch meisje
kent, luidde eigenlijk een nieuw tijdperk in, wat
betreft de lectuur voor het al wat oudere meisje. ..
Deze Joop, dit kostelijk natuurkind, vol dwaze invallen,
die ons het eene oogenblik een lachkramp bezorgt, om ons
in het volgend moment te ontroeren, heeft Cissy van
Marxveldt in één slag gemaakt tot de uitverkoren
schriifster van
Neêrland's bakvisschen.
Wat geeft het al of in paedagogische kringen kreten van
verontwaardiging opgingen over den funesten invloed, die
van dit levens-tintelende boek zou uitgaan.
De meisjes lazen het stuk en de moeders amuseerden er
zich uitermate mee. En Cissy van Marxveldt liet den
storm rustig over haar ondeugende bol gaan en schreef
"Joop ter Heul's Problemen".
En dit vervolg, in even leutig en stijl gehouden, vol
van de dolste tooneeltjes, met altijd weer de rake
tegenstelling Joop-Julie, beleefde hetzelfde
overweldigend succes en er daalde een regen van
smeekbrieven op Cissy neer, waarin steeds maar
aangedrongen werd op een vervolg. En ze schreef
achtereenvolgens "Joop van Dil-Ter Heul" en "Joop en
haar Jongen". Joop als getrouwde vrouw. Gaan we niet
steeds meer van haar houden?
Is ze niet kosteliik in al haar onberekenbare grillen,
overmoed, sentiment, kwasi-onverschilligheid, goedheid
van harte en eerliikheid?
Vergeven we haar niet van harte gaarne alle dwaasheden,
die het getrouwde veulen verder voeren, dan ze zelf wil?
In "Joop en haar Jongen" komt dan alle teederheid tot
uiting, die de onbesuisde Joop, ondanks al hoor
kwajongensstreken, toch in hooge mate bezit en die we al
in haar vermoeden als ze nog de H.B.S.-vlegel is. Zoo
b.v. in kleine, treffende momentjes met haar vader of
Juffrouw Wijers.
Maar aan het slot vertelt Cissy haar Hollandsche en
Overzeesche vriendinnen, hoe ze een dikke streep onder
Joop's lotgevallen heeft gezet en ze laat zich tot geen
vervolg meer vermurwen.
Dan verschijnt "De Kingfordschool"
en ook hierin weer een troepje allergezelligste meisjes,
nu geen H.B.S. bakvisschen, maar jeugdige leeraressen en
leerlingen van een Typewriter School.
En evenals in hoor vorige boeken treft ook hierin weer
de geestige dialoog, die is als het sproedelen van een
goede flesch Champagne.
"De Stormers". Steeds
rijper wordt Cissy's werk, raker nog haar typeringen"
Judith Stormer is ten voelen uit geteekend. En is ook
dit boek vol van kostelijken humor, er is een ernstiger
ondergrond in en Juutekind's strijd wordt er zóó echt in
beschreven, dat we dien ten volle met haar meeleven.
Babs uit "Kwikzilver".
Is ze niet als een kameleon? Als April - als - de
Hollandsche barometer? Heerlijke, onbezonnen, grillige,
dappere Babs! Kind kind van stemmingen, vrouw van daden!
"Rekel" brengt ons van een deftig landgoed naar een van
die echt Engelsche kostscholen, waarvan de bakvisschen
nooit genoeg kunnen hooren.
En dan komen er vier kleine boekskes, t.w. "Het Nieuwe Begin", "Het
Hoogfatsoen van Herr Feuer", "Herinneringen" en "Caprices".
Bij drie ervan krijgen we een nieuwe Cissy te zien.
Is "Herr Feuer" zum totlachen en doorspekt met een soort
Uiltjes-Duitsch, dat allervermakelijkst aandoet, in de
drie andere boekjes is teerheid, een weemoed vaak, die
ons een andere visie geeft op Cissy's werk.
Zooals we in Grock, den grooten humorist, plots een
ondergrond van sentiment en weemoed voelen, even zoo
verrast het ons ditzelfde te ontmoeten in Cissy van
Marxveldt's werk voor de grooteren.
"Zomerzotheid".
In dit boek viert de grol hoogtij. Het is gelezen door
jong èn oud en op de ziekenzalen heeft het een ongekende
vreugde gebracht. De herstellende patienten hebben zich
gekoesterd in dit bad van zon en vreugde, van klaterende
jool. Op geestige wijze is er tevens een in spanning
houdende intrige doorheen gewerkt.
"De louteringkuur".
Ook hierin kostelijke vondsten en - in welk boek van
Cissy is dit niet - gezonde humor, maar toch is het meer
caricaturaal en om "de schoonheid" en Pa en Ma Londerman,
dit kostelijk stel caricaturen, is eenvoudig gebruld.
"De Arcadia" is de pittige
beschrijving van een pleziertocht op de "Gelria" van
Amsterdam naar Spitsbergen, waardoorheen een aardig
romannetje geweven is.
En dan staat in al haar frissche bekoorlijkheid en
jeugdige overmoed "Marijke"
voor ons.
Het milieu waarin Marijke leeft, is wel heel warm en
echt weergegeven en de vier zusters Bovenkamp, allen zoo
verschillend van aard, zijn uitermate fijntjes
getypeerd.
Wanneer Cissy een type heeft gevonden, dat haar spotlust
opwekte, dan is ze in haar element en zoo is Pa Stern
van een ongeloofelijke grappigheid geworden.
"Confetti", Dit is het
boek, dat Cissy en ik samen hebben geschreven.
Het is eigenlijk een antwoord op alle brieven, die we in
den loop der jaren van onze lezeressen kregen en we
hebben hen verteld uit ons leven en Cis heeft er een
getrouw relaas van haar eerste vliegtocht gegeven.
Er is ernst en luim in, het boek heet succes en laat me
het mogen zeggen, het was een allerprettigste
samenwerking.
En nu zijn we aan "Puck van Holten"
gekomen, het boek, dat geschreven is met de bedoeling,
er een vervolg van te maken.
In dit boek treft ons een nieuw geluid.
We ontwaren hierin plotseling, dat we Cissy's groot
schrijf-talent nog niet ten volle kenden.
De heldin, Puck van Holten, is een sterke figuur en
wijkt geheel af van de dartele kobolden of grillige,
geestige vrouwtjes,. die Cissy meestal ten tooneele
voerde.
Deze Puck is een raspaardje, een, dat volbrengt, wat in
haar fier hoofdje opkomt.
En gemakkelijk heeft ze het niet!
Voortreffelijk is de strijd weergegeven, die het meisje
te voeren heeft, als ze zóó uit haar onbezorgd leventje
van verwend eenig kind op een klein dorp, eigenlijk als
Manusje van alles terecht komt in een doktersgezin in
Engeland, waarvan de vrouw des huizes, een egoïstisch,
akelig verwend luxe-vrouwtje, haar het leven bijna
ondragelijk maakt.
Maar Puck heeft dit zelf verkozen, tegen alle
raadgevingen van thuis in en haar trotsch verzet zich
tegen een weinig roemrijken aftocht.
En er is toch Millicent, de allerliefste, maar tot in
den grond verwende baby, die Puck af en toe tot wanhoop
brengt maar waaraan heel haar hart zich gaat hechten.
Dit nieuwe boek van Cissy van Marxveldt is verschenen in
een tijd, waarin onze grootere meisjes méér verlangen,
dan alleen maar te lezen van flirt en jool.
Hoe zullen ze Puck's nooden meeleven. Voor menig meisje
ligt er een les in verscholen, die haar slechts ten
goede kan komen.
Maar Cis moest Cis niet zijn, als er geen dosis humor
onder alle ernst verscholen lag en menig koddig
tafereeltje voert ons weer weg van onze dagelijksche
zorgen en brengt ons den humor dien we zoozeer noodig
hebben in ons leven. En daarvoor zijn we hoor dankbaar.
Want, in een tijd, waarin ieder te kampen heeft met een
zekeren druk, zijn háár boeken, die van een glanzende
zonnigheid getuigen, een ware weldaad.
|